در جامعه امروز، یکی از شکایت های متداول از دندان ها به خاطر اثرات کدر شدن و لکه شدن ناشی از تغییر رنگ دندان هاست. در فراسوی روش های حرفه ای سفید کردن دندان ها مانند Britesmile، اپالسنس و سفید کردن با دستگاه. مردم در مبارزه مداوم خود با زرد شدن دندان و دیگر اشکال تغییر رنگ دندان ها محصولات جدید و روزمره را بکار می گیرند. از نوارهای سفید کننده و قاشقک یا قالب پلاستیکی نرم و شفاف برای استفاده در خانه گرفته تا خمیردندان و آدامس سفیدکننده دندان، مردم به هر دری می زنند تا با دندان های سفید به لبخندی جذاب دست یابند و آن را حفظ کنند.

انواع تغییر رنگ های دندان

زرد شدن  دندان به دو نوع اصلی تقسیم می شود:تغییر رنگ بیرونی و درونی.

  • تغییر رنگ بیرونی در لایه بیرونی دندان که مینا نامیده می شود بوجود می آید. لکه های مینای دندان از رگه های سفید تا ته رنگ زرد یا نقطه ها و حفره های قهوه ای گسترده شده اند.   
  • تغییر رنگ درونی در ساختار درونی دندان که عاج نامیده می شود و در هنگامی بوجود می آید که عاج دندان تیره می شود یا ته رنگ زرد (یا خاکستری) پیدا می کند.

در حالی که می توان لکه های بیرونی را با استفاده از روش های سفید کردن مختلف به گونه ای موثر درمان کرد، لکه های درونی می توانند ماندگارتر باشند و احتمالا به درمان های زیبایی جایگزینی مانند روکش کردن نیاز دارند.

علت زرد شدن دندان

به منظور کنترل موثر تغییر رنگ دندان، تشخیص علل تغییر رنگ حائز اهمیت است. این علل عبارتند از:

  • غذاها/ نوشیدنی ها: قهوه، چای، نوشابه ها، مشروبات و غذاهایی خاص (به عنوان مثال سیب زمینی، گیلاس و زغال اخته) می توانند باعث ایجاد لکه های بیرونی دندان شوند.
  • استعمال دخانیات: سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو می تواند منجر به تغییر رنگ دندان ها شود.
  • بهداشت ضعیف دهان و دندان: مسواک زدن و نخ دندان کشیدن ناکافی برای از میان بردن پلاک ها و مواد ایجاد کننده لکه می تواند باعث ایجاد لکه های دندان شود.
  • بیماری: بیماری هایی که مینا و عاج دندان را تحت تاثیر قرار می دهند می توانند منجر به تغییر رنگ دندان شوند. عفونت های خاص مادران باردار می تواند با تاثیر بر رشد مینای دندان در کودک باعث تغییر رنگ دندان های کودک شود.
  • داروها: آنتی هیستامین ها، داروهای ضد افسردگی و داروهای مربوط به فشار خون بالا می توانند رنگ دندان ها را تغییر دهند. استفاده مادر از آنتی بیوتیک های تتراسایکلین در طول نیمه دوم بارداری می تواند منجر به تغییر رنگ مینای دندان کودک شود. در ضمن، ممکن است کودکانی که در زمان رشد دندان های دائمی (پیش از هشت سالگی) آنتی بیوتیک های تتراسایکلین و داکسی سایکلین مصرف می کنند هم تغییر رنگ درونی دندان های دائمی را تجربه کنند.
  • ترمیم های دندانپزشکی: عمل هایی که در آن ها به مواد دندانپزشکی خاصی مانند آمالگام نقره ای رنگ برای ترمیمدندان نیاز است هم می توانند باعث ایجاد رنگ سیاه مایل به خاکستری در دندان شوند.
  • پیری: با پیر شدن فرد لایه بیرونی مینای دندان ها ساییده شده رنگ زرد طبیعی عاج دندان نمایان می شود. به علاوه، در طول سال ها لکه ها و جرم های بیشتری روی دندان ها جمع می شوند که این باعث تیره شدن و تغییر رنگ دندان ها می شود.
  • ژنتیک: برخی افراد خوش شانس به طور طبیعی نسبت به دیگران مینای دندان درخشان تر و یا ضخیم تری دارند.
  • محیط زیست: وجود فلوراید بیش از حد در منابع طبیعیمثلا میزان بالایفلوراید موجود در آب آشامیدنی یا استفاده بیش از حد از مکمل ها، دهان شویه ها، خمیردندان های دارای فلوراید یا مکمل های خوراکی فلوراید می تواند باعث تغییر رنگ دندان ها شود.  
  • درمان های پزشکی: برخی شیوه های درمانی خاص می توانند بر رنگ لایه های مینا و عاج دندان اثر منفی بگذارند. به عنوان مثال، شیمی درمانی و پرتو درمانی سر و گردن دو نمونه از این شیوه های درمانی هستند.
  • تروما: زمین خوردن یا هر نوع آسیب دیدگی دیگری که به اعصاب صدمه بزند یا باعثلب پریدگی یا ترک خوردگی دندان شود، می تواند منجر به تغییر رنگ دندان ها در کودکان و بزرگسالان شود.

طیف تغییر رنگ های دندان

رنگ لکه دندان تحت تاثیر عامل بوجود آوردنده آن قرار دارد. عواملی که می توانند باعث تغییر رنگ دندان شوند و نوع لکه های که ایجاد می کنند مشتمل بر موارد ذیل هستند:

  • آنتی بیوتیک های تتراسایکلین: تغییررنگ دندان بر اثر تتراسایکلین یا دیگر آنتی بیوتیک ها عموما به رنگ آبی- خاکستری یا زرد- قهوه ای و اغلب به شکل نوارهای افقی است. وروکش های چینی بهترین درمان لکه های ناشی ازتتراسایکلین هستند.
  • فلوراید: فلوئوروزیس یا مصرف بیش از اندازه فلوراید در طول سال های شکل گیری دندان ها غالبا منجر به تشکیل نقاط، لکه ها یا خطوط سفید گچی یا قهوه ای روی سطح دندان ها می شود.
  • غذاها، نوشیدنی ها و دخانیات: هنگامی که قهوه، چای، نوشابه ها و شراب قرمز در طول زمان مصرف شوند، روی دندان ها لکه هایی ایجاد می کنند که می توانند منجر به تغییر رنگ دندان ها به رنگ های زرد، قهوه ای، سبز یا نارنجی شوند. به طور معمول، این نوع لکه دندان را می توان با تمیز کردن حرفه ای منظم و مراقبت منظم از دندان ها در خانه که عبارت است از مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و شستشوی دهان بعد از هر وعده غذایی و همینطور با حذف یا کاهش غذاها و نوشیدنی های بوجود آورنده لکه دندان از بین برد.
  • پیری: با گذشت زمان، دندان های فرد رنگی زرد یا قهوه ای به خود می گیرند.درمان هایی که برای سفید کردن دندان ها در مطب یا در خانه صورت می گیرند اثرات قابل ملاحظه ای در سفید کردن دندان ها خواهند داشت.
  • ژنتیک: ممکن است دندان های فرد هم مانند رنگ پوست یا رنگ چشم های او و بواسطه ژن هایی که به ارث برده است زردتر، قهوه ای تر یا خاکستری تر باشند.ممکن است درمان هایی که برای سفید کردن دندان ها صورت می گیرند اثرات ناچیز یا غیر قابل ملاحظه ای بر دندان هایی که به صورت طبیعی دچار تغییر رنگ هستند داشته باشند. در چنین نمونه هایی، ممکن است دندانپزشک استفاده از روکش ها یا کامپوزیت ها را به فرد توصیه کند.
  • بهداشت ضعیف دهان و دندان/ پوسیدگی دندان: این موارد می توانند باعث ایجاد لکه هایی سفید، خاکستری، قهوه ای، زرد یا حتی سیاه و سبز بر روی دندان ها شوند. محصولات سفید کننده دندان هم این نوع لکه ها را برطرف نمی کنند. در چنین مواردی، دندانپزشک باید آسیب ناشی از غفلت از دندان ها یا پوسیدگی آن ها را با روش های ترمیم دندان ها مانند پر کردن، روکش کردن یا ونیر دندان جبران کند.  
  • ترمیم دندان: ترمیم ناموفقیا تخریب کننده دندان می تواندباعث ایجاد لکه های خاکستری، قهوه ای، سیاه، زرد یا سبز شود. به علاوه، طبیعی است که مواد سفید رنگی که برای پر کردن دندان ها بکار می روند با گذر زمان لکه دار شوند.پرکننده های فلزی هم حتی اگر مستقیما قابل مشاهده نباشند بازهم می توانند بواسطه ساختار نیمه شفاف دندان دیده شوند.
  • تروما/ درمان ریشه دندان: حوادثتروماتیک مانند تصادف یا زمین خوردن و همینطور درمان ریشه دندان می توانند منجر به آسیب بافت عصبی ایی شوند که می تواند لکه هایی خاکستری یا قهوه ای روی دندان ها ایجاد کند.این لکه ها تنها روی دندان یا دندان هایی که مستقیما تحت تاثیر حادثه قرار گرفته اند تشکیل می شوند.در برخی موارد، ممکن است این تغییر رنگ نشانگر این باشد که عصب داخل دندان قطع شده است.

درمان تغییر رنگ دندان

dental2

هر چند برخی موارد تغییر رنگ دندان از جمله زرد شدن دندان اجتناب ناپذیرند، ولی راه هایی برای پیشگیری از آن ها وجود دارند. از مصرف مرتب غذاها و نوشیدنی هایی که به تغییر رنگ دندان ها کمک می کنند اجتناب کنید. سیگار نکشید یا تنباکو نجوید و بهداشت دهان و دندان را در حد عالی رعایت کنید. از پزشک یا داروساز درمورد هر گونه دارویی که مصرف می کنید و آن دارو به عنوان یکی از اثرات جانبی خود منجر به لکه دار شدن دندان ها می شود سوال کنید و در هنگام معاینه دندان ها تصاویر اشعه ایکس از دندان ها بگیرید تا هر گونه نشانه تروما مورد بررسی قرار بگیرد.

اگر دندان هایتان از قبل دچار تغییر رنگ شده اند و به نظر نمی رسد که مسواک زدن تاثیری داشته باشد، راه هایی برای کمک به رها شدن از این تغییر رنگ وجود دارد. به مدد دندانپزشکی زیبایی، چندین گزینه برای برطرف کردن یا پوشاندن لکه های دندان پیش روی افراد است:

  • تمیز کردن التراسونیک در حال حاضر از ارتعاشات التراسونیک به عنوان شکلی استاندارد از تمیز کردن حرفه ای دندان و برای از بین بردن برخی لکه های بیرونی دندان که بر اثر تجمع رسوب یا رسوب گرفتن دندان بوجود آمده اند استفاده می شود. هر چند تمیز کردن التراسونیک دندان ها رنگ آن ها را تغییر نخواهد داد ولی می توان برای محدود کردن میزان لکه های دندان ها آن را در طول مراجعات منظم به دندانپزشکی انجام داد.
  • سفید کردن دندان ها به منظورروشن کردن کامل رنگ دندان ها می توان سفید کردن دندان را امتحان کرد. دندانپزشک می تواند قاشقک یا قالب های پلاستیکی نرم و شفاف سفید کننده دندان را برای بیمار تهیه کند تا در خانه روی دندان ها بگذارد. این قالب ها با قالب گیری دندان ها ساخته می شوند و ژلی را در درون خود نگاه می دارند که حاوی پراکسید عامل فعال است. گذاشتن روزانه قالب های سفید کننده در خانه می تواند در مدت  1الی2 هفته دندان ها را سفید کند.
  • سفید کردن دندان ها با لیزر درسفید کردن دندان ها با لیزر هم مانند روش های دیگر سفید کردن دندان ها از ژل پراکسید برای روشن کردن دندان ها استفاده می شود ولی سفید کردن دندان ها با لیزر در مطب و در زمانی حدود یک ساعت صورت می گیرد. بعد از استفاده از ژل برای دندان ها، لیزر از گرما برای فعال کردن عامل های سفیدکننده دندان استفاده می کند و نتایحی عالی را در زمان کوتاه تری به همراه می آورد.
  • روکش های دندان در مواردی که سفیدکردن تنها تاثیری ندارد، ونیرها می توانند تغییر رنگ دندان را به طور کامل بپوشانند. روکش های دندان پوشش های دندانی ویفر مانندی هستند که اغلب از پورسلین/ چینی ساخته شده به دندان ها چسبانده می شوند. ونیرهای دندانی چینی برای شکستگی دندان یا کجی مختصر دندان هم عالی هستند.

به رغم گزارش برخی موارد حساسیت، همه این عمل ها در صورتی که توسط متخصص دندانپزشکی انجام شوند برای درمان تغییر رنگ دندان ها بی خطر و موثر هستند. عامل های سفیدکننده ای که بدون نسخه به فروش می رسند هم در بازار موجود هستند و نتایج مختلفی را به همراه دارند. ممکن است برخی خمیردندان های سفیدکننده هم به سفیدکردن دندان ها کمک کنند ولی این خمیردندان ها قادر به از بین بردن لکه های درونی دندان ها نیستند. صرف نظر از همه این ها، کسی نمی خواهد همه پولی که خرج درست کردن دندان هایش کرده است را به خاطر عادات بد دوباره خرج کند، بنابراین برای حفظ نتایج عمل زیبایی دندان به رعایت درست بهداشت دهان و دندان نیاز است.

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *